Status             Fa   Ar   Tu   Ku   En   De   Sv   It   Fr   Sp  

وتارێک لە دەستپێکی کۆبونەوەی کۆنگرەی سێیەمی کۆمەڵەدا

ئەردیبەهێشت ١٣٦١


وتارەکەم بە سڵاوێک بۆ ئازایەتی و لەخۆبردویی هەزاران هاوڕێی کۆمۆنیستی و تێکۆشەرانی شۆڕشگێڕ کە قارەمانانە لە بەردەم فەوجەکانی سێدارەی ڕژیمی کۆماری ئیسلامی، یان لە قەڵاکانی خەباتی چەکداری لە کوردستان گیانیان لەدەستداوە دەست پێدەکەم، و لەگەڵ سڵاوێک بۆ خۆڕاگری و سەقامگیری ئەو هاوڕێیانەی کە ئێستا لە زیندانەکانی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامیدا لە ژێر ئەشکەنجەی سەدەکانی ناوەڕاستدان، دەست پێدەکەم.

جێگای شانازییە بۆ ئێمە کە بانگهێشت کراوین بۆ ئەم کۆنگرەیە و بەشداری تێدا بکەین و بە ناوی کۆمیتەی ناوەندی و سەرجەم ئەندامان و لایەنگرانی یەکیەتیی خەباتگێڕانی کۆمۆنیستەوە هیوای سەرکەوتن بۆ کۆمەڵەی لەسێهەمین کۆنگرەیدا دەخوازم.

بە لەبەرچاوگرتنی ئەزموونی یەک ساڵەمان و بەتایبەتی بە لەبەرچاوگرتنی ئەو گفتوگۆیانەی لە بواری بەرنامەی هاوبەش و شێوازی کاری ڕێکخراوەیی و تاکتیکیدا هەمانبوو، خاڵی زۆر هەیە کە دەبێ بیوروژێنم، و ناچارم بە هەر شێوەیەک بێت لە نێوانیاندا گرنگترینیان هەڵبژێرم. بۆیە بە گشتی دەمەوێت لە کۆنگرەی سێهەمەوە باس لە چاوەڕوانی و هیواکانمان بکەم و بە کورتی ئەو هەڵوێستە ڕوون بکەمەوە کە پێمان وایە کۆنگرەی سێهەمی کۆمەڵە بۆ بزووتنەوەی بەرگری بە تایبەتی و بزووتنەوەی کۆمۆنیستی و شۆڕشی ئێران بە گشتی مسۆگەر دەکات.

ئێمە پێمان وایە کۆنگرەی سێیەم دوو ئاراستەی سەرەکی بگرێتەبەر. یەکەم: لە پێوەندی لەگەڵ بزووتنەوەی برگری و کێشەکانی ئەم بزووتنەوەیە و دووهەم لە پێوەندی لەگەڵ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی و شۆڕشی ئێران بە گشتی. بەڕای ئێمە سەرکەوتنی کۆنگرەی سێیەم بەپێی ئەم دوو ئاڕاستە بنەڕەتییە داوەری لەسەر دەکرێت. ئەمە پێوەری سەرکەوتنی کۆنگرەیە.

لە ڕوانگەی بزووتنەوەیەکی شۆڕشگێڕانەی خەڵکی کوردستانەوە، ئەو خاڵانەی کە دەمەوێت ئاماژەیان پێبکەم، لە ڕاپۆرتی ئەمڕۆی کۆمیتەی ناوەندیدا هاتووە، هەربۆیە من لەو بارەیەوە بە وردی ناچمە ناو باسەکەوە و خۆم سنووردار دەکەم بە ئاماژەدان بە چەند خاڵێک لەو بارەیەوە. کێشەکە لەوەدایە کە بزووتنەوەی بەرگری لە کوردستان ڕووبەڕووی بابەتی نوێ بووەتەوە. ئەو پرسانەی کە بە مانای تایبەتی وشەکە لە ئاستی بزووتنەوەیەکی بەرگری زیاتر دەڕۆن و وەک بزووتنەوەیەکی نەتەوەیی تەواو، بزووتنەوەیەکی ڕزگاریخوازی نەتەوەیی تەواو بە هەموو ڕەهەندە ئابووری و سیاسی و کولتوورییەکانییەوە دەخەنەڕوو. ناوەندی ئەم پرسە ئیدارەی کوردستانی ئازادە. بە واتایەکی تر پرسی دەسەڵاتدارێتی لە کوردستان. دەتوانین دەستەواژەی "بزووتنەوەی بەرگری" بە مانایەکی تایبەت تێبگەین بە مانای بزووتنەوەیەک کە بەرەنگاری هێزە سەرکوتکەرەکانی ڕێژیمی ئیسلامییە. لەم دەستەواژەیەشەوە بۆخۆی ڕوون نییە کە چ جۆرە پەیوەندییەک لەم ناوچانەی ، کە لەپەنای ئاسایشی شۆڕشگێڕانەی دەرئەنجامی ئەم بەرگریەیە درێژە بەژیانی خۆی ئەدات. بە ئاماژەدان بەم بزووتنەوەیە وەک "بزووتنەوەیەکی نەتەوەیی تەواو" (کە بێگومان من پێداگریەکم لەسەر ئەم دەستەواژەیە نیە)، دەمەوێت ئەوە بگەیەنم کە پرسەکانی ئەمڕۆی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە لە کوردستاندا بە شێوەیەکی سەرەکی پەیوەندییان بەوەوە هەیە کە ئەو بزووتنەوەیە لەم ناوچانە و لەو ناوچانەی کە دواتر ئازاد دەکرێن ئازاد دەکڕین، لە ڕوانگەی ئابووری و سیاسی و کولتوورییەوە دەبێ چ جۆرە پەیوەندییەک دروست بکرێت. ئەمە بابەتێکی نوێ نییە. ئەمانە هەمان ئەو پرسە کۆنانەن کە ئەمڕۆ لە ئاستێکی باڵاتردا وروژێنراون. وە ئەوەی کە ئەم بابەتانە لەم خاڵەدا توانیویانە بۆ بزووتنەوەیبەرگری و کۆمەڵە بخرێنەڕوو، بەڵگەیە لەسەر گەشەی بزووتنەوەکە لەم سێ ساڵەدا. وروژاندنی پرسەکان لەم ئاستەدا دەرخەری ئەو دەستکەوتانەن کە بزووتنەوەی بەرگری و کۆمەڵە لەم ماوەیەدا هەیانبووە. سێ ساڵ لەمەوبەر ئەم بابەتانە لە ڕوانگەی مێژووییەوە نەدەکرا. بەڵام ئەمڕۆ دەتوانێت. وە کاتێک دەتوانرێت کێشەیەک پێشنیار بکرێت، بە شێوەیەکی لۆژیکی،کە ئامرازێک بۆ وەڵامدانەوەی ئامادە دەکرێت.

کێشەی دەسەڵاتدارێتی:

مۆڵەتم بدەن با لێرەوە دەست پێ بکەم، مەبەستمان لە دەسەڵاتدارێتی چییە. وەک یاسایەک بەپێی ئەو پلانەی کە هەمانە، ئەو کەمترین پلانەی کە هەمانە، سەروەری واتە مافی خەڵک بۆ حوکمڕانی بە باشترین و شۆڕشگێڕترین شێوەی جێبەجێکردنی. ئێمە باسی حوکمڕانی حزبی و ڕێکخراوەیی و گۆڕینی ماشێنی حکومەت بە ئامێرێکی ڕێکخراوەیی ناکەین. بەڵکو باس لە سەروەری خەڵک دەکەین بەسەر چارەنووسی خۆیاندا. و ئەمڕۆش پرسیاری سەرەکیمان، ئێمە کە پلانێکی وامان بۆ ئێران بە گشتی ئامادە کردووە، پێداگری لەسەر دەکەین و هەوڵدەدەین بە شێوەیەکی بەرفراوان بڵاوی بکەینەوە، چ پلانێکمان هەیە بۆ کوردستان کە ئێستا ئازاد کراوە؟ ئەوەی ئێمە دەڵێین "ئێستا ئازادکراوە" بەو مانایە نییە کە سنوورەکانی کوردستانی ڕزگارکراو وەک خۆی دەمێنێتەوە یان دەبێ هەروا بمێنێتەوە. ئارگومێنتی من لە بنەڕەتدا لەسەر ئەو ڕاستییەیە کە تا ئەو ڕادەیەی ناوچەیەک ڕزگاری دەبێت، شێوازێکی دیاریکراو بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری ئەو ناوچەیە لە کارنامەی ئەو ڕێکخراوە شۆڕشگێڕانەدا دەبێت کە هەوڵ ئەدەن نوێنەری بەرژەوەندیەکانی کرێکاران و زەحمەتکێشانی ئەو ناوچەیە دەکەن و هەوڵ دەدەن بۆ ئەوەی ڕابەرایەتی بزووتنەوەکە بەدەستەوەبگرێت.

بەڕای من ڕەهەندەکانی ئەم ئیدارەیە ڕوونە. وە پێم وایە کە کۆمەڵە پێویستە پێشەنگی جێبەجێکردنی ئەم پلانە بێت بۆ بەڕێوەبردنی ئیدارەی کوردستان بە شێوەیەکی دیموکراسی و ئازاد. ناوەڕۆکی ئەم بەرنامەیە هیچ نییە جگە لە گۆشەکانی بەرنامەی لانی کەمێک کە پێشنیاری دەکەین بۆ هەموو وڵات. جەماوەر دەبێت حوکمڕانی بەسەر چارەنووسی خۆیدا بکات و کاروباری خۆی لەڕێگەی دیموکراسی ڕاستەوخۆوە بەڕێوەببات، دیموکراسییەکی باڵاتر لە دیموکراسی پەرلەمانی؛ هەندێک مافی سیاسی و ئابوورییان هەیە و شایەتحاڵی ئەوەن کە لە ژێر ڕۆشنایی ئەم دیموکراسییە شۆڕشگێڕەدا ئاستی ژیانی ماددی و مەعنەوییان بەرز دەبێتەوە، یان لانیکەم شایەتحاڵی ئەوەن کە ئەگەر بیانەوێت دەتوانن ئاستی ژیانیان بەرز بکەنەوە. دەرەنجامی من ئەوەیە کە ئەمە تایبەتمەندی سەرەکی ناوچە ئازادکراوەکان نەبووە. ناوچەی ئازادکراوی ئەمڕۆ لە بنەڕەتدا زیاتر هاوواتای ناوچەی "ئازادی چالاکیی پێشمەرگە"یە نەک ئەو ناوچەیەی کە جەماوەر ئازادە و ئازادانە ئیرادەی خۆی جێبەجێ دەکات. من ئەمە وەک ڕەخنەیەک ناخەمەڕوو، چونکە وەک وتم، وروژاندنی مەسەلەکە خۆی پێویستی بە گەشەکردن و پەرەسەندنی بزووتنەوەکە و گەیشتن بە قۆناغێکی دیاریکراو هەبوو. بەڵکو دەمەوێت لە جیاوازی نێوان پرسی دامەزراندنی حوکمڕانی دیموکراسی لە ناوچەکەدا تێبگەم، لەگەڵ تەنها ئازادکردنی ناوچەکان لە ڕوانگەی سەربازییەوە. لێرەدا ناوچەی ئازادکراو بۆ پێشمەرگە ڕووبەرێکی فراوانی هەیە، بەڵام ژیان بۆ ئەو گوندە زۆرانەی هەڵکەوتوون لەم ناوچەیە و بۆ ڕەنگە چەند سەد هەزار کەسی دانیشتووی ئەو ناوچانە، بە بەراورد لەگەڵ ئامانج و ئایدیاڵەکانمان، گۆڕانکارییەکی ئەوتۆی بەسەردا نەهاتووە. بە دڵنیاییەوە جیاوازییەکی کەم هەیە؛ هەرخودی ئەوەی کە ئەم حکومەتە زاڵ نییە بەسەر خەڵکدا، هەر خودی ئەوەی کە ئەم خەڵکە دەتوانن ئازادانە درێژە بەو ژیانە بدەن کە تا ئێستا پێی سەرقاڵ بوون، یان ڕەنگە هەر خودی ئەوەی کە توانیویانە بەشێک لە دەستکەوتەکانی ڕاپەڕینی بەهمەن ، وەک ئازادی حزبە سیاسییەکان و ئازادی ڕادەربڕین بپارێزن... بەڵام ئەمە تەنها دەتوانرێت بە پێشکەوتن هەژمار بکرێت بە بەراورد لەگەڵ ئەوەی لە هەموو وڵاتدا دەگوزەرێت. باسەکە لەسەر چۆنیەتی بەکارهێنانی دەسەڵاتی ئەو جەماوەرە بۆ باشترکردنی ژیانی ماددی و مەعنەوییان، زیندوو و چالاکبوونە. بەڕای من لەم خاڵەدا ڕەهەندی سیاسی ئەم پرسە گرنگترە. واتە پرسی چۆنێتی جێبەجێکردنی دیموکراسی شۆڕشگێڕانە لە ناوچە ئازادکراوەکاندا. ئایا ئێمە پلانێکی ڕوونمان هەیە بۆ بەدیهێنان و جێبەجێکردنی دیموکراسی شۆڕشگێڕانە و پێدانی مافی دەسەڵاتدارێتی بە خەڵکی بێبەشی کوردستان و لە پرۆسەی جێبەجێکردنیداین یان نا؟ ئەمە ئەو ئاراستە بنچینەییەیە کە پێویستە کۆمەلە لەم کۆنگرەیەدا بیگرێتەبەر، و نەک تەنها لە شێوەی بڕیارنامەدا، بەڵکو لە شێوەی ئاراستەیەکدا لە هەموو لایەنەکانی کاردا، لە شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ پرسە ڕێکخراوەییەکاندا، لە شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ پرسە تاکتیکی و لە شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ کاری سیاسی بەکۆمەڵ و بانگەشە و پەرەپێداندا.

پرسی دامەزراندنی دێموکراسی شۆڕشگێڕانە بە دڵنیاییەوە ئێمە لە حیزبە ناپرۆلیتاریاکانی کوردستان جیا دەکاتەوە و دەبێتە بنەمای گەشەسەندنی کۆمەڵە وەک داکۆکیکارێکی شێلگیر لە بەرژەوەندی کرێکاران و زەحمەتکێشان کە زۆرینەی ڕەهای دانیشتوانی ناوچە ئازادکراوەکان پێکدەهێنن.

دامەزراندنی دەسەڵاتدارێتی دیموکراسی لە خۆیدا زۆر گرنگە. بەڵام دەبێت لەبەرانبەریدا ئابووری و خۆشگوزەرانی و ڕۆشنبیریەکمان هەبێت. ئازادی دەبێ مانای ماددی و ئابووری بدۆزێتەوە. ئازادی، بەو مانایەی کە مرۆڤەکان ئازادن بەڵام هیچ دەرئەنجامێکی کۆنکرێتی لە ئازادی خۆیان لە ژیانی پراکتیکیدا بەدەست ناهێنن، پاڵنەرێکی لاوازە بۆ خەباتی فراوانی خەڵکی. پاڵنەرێک کە ڕەنگە بۆ شۆڕشگێڕان بەس بێت، بەڵام بەس نەبێت بۆ درێژەدان بە خەباتی جەماوەرە بەرفراوانەکەی خەڵک. بۆیە پێموایە لایەنی سیاسی و لایەنی ئابوری و خۆشگوزەرانی و کولتووری لەبەرچاو بگیرێت. پەروەردە، تەندروستی و چارەسەر، بەرزکردنەوەی ئاستی هۆشیاری جەماوەری خەڵک سەبارەت بە دەستکەوتەکانی شارستانیەت کە لە دەرەوەی کوردستان هەرچۆنێک بێت گەشە دەکات و... ئەمانە لایەنی ناوەڕۆکی ڕاستەقینەی ئیدارەی کاروباری کوردستاننە. باسەکە لەسەر ئەوە نییە کە کۆمەڵە لەسەر خۆی دەست بە کار بکات و زنجیرەیەک داواکاری و ئەندازەیەکی دیاریکراوی ئابووری و خۆشگوزەرانی بۆ خەڵک جێبەجێ بکات.

سەرەتا ئەمە لە کومەڵە نایەت و بڕیار نییە دەربچێت و دووەمیش ئەمە بە هیچ شێوەیەک خاڵی سەرەکی باسەکەم نییە. باسی من لە بنەڕەتدا لەسەر ئازادکردنی هێزی ئەو جەماوەری خەڵکەیە کە نازانن دەتوانن لەو ژیانی کە ئێستاتێدان باشتر بژین، نازانن کە دەتوانن بە ئازادی بەشداری لە چارەنووسی خۆیاندا بکەن و بە ئازادی داهاتوویان بنیات بنێن. ئەمە ئامانجی بەرنامەکەمانە. ئامانجێک کە لە ناو ململانێ درێژخایەن و چڕە سەربازی و سیاسی و مشتومڕە تیۆری و سیاسیەکاندا هەندێک جار کاڵ دەبێتەوە و لەبیر دەکرێت. ئەوە لەبیرکرێت کە ئامانج لە هەموو ئەو هەوڵ و تێکۆشانە بەرزکردنەوەی ئاستی ژیانی ماددی و مەعنەوی جەماوەرە.

بەڵام بۆچی دەڵێین ئەمانە بابەتی نوێ نین، بەڵکو هەمان بابەتی کۆنن کە بەرزکراونەتەوە بۆ ئاستێکی بەرزتر؟ چونکە پرسی دەسەڵاتدارێتی دیموکراسی، بەڕێوەبردنی کاروبار بەو مانایەی کە گوترا، چوارچێوەی گشتی بۆ چارەسەرکردنی کێشە کۆنەکانمان پێکدەهێنێت. پرسگەلێکی وەک پەرەسەندنی نفوزی جەماوەری، پێشڕەوی سەربازی، فراوانبوونی هێزی پێشمەرگە، بەهێزبوونی هێزی چەکداری لایەنگران و هێزی خۆڕاگری ناوخۆیی، ئەمانە هەمووی بابەتی کۆنن کە دەتوانرێت بە شێوەیەکی ڕادیکاڵتر لە ڕوناکیدا مامەڵەیان لەگەڵدا بکرێت لە تێگەیشتن لە گرنگی پرسی حوکمڕانی دیموکراسی. جەماوەری زەحمەتکێشی کورد بە مانا ڕاستەقینەی وشەکە هەڵدەستێت و دەچێتە ناو هێزی پێشمەرگە و لەسەر تەرازووی دەیان هەزار - لەم سەدان هەزار کەسەی لە کوردستان دەژین - چەک هەڵدەگرن و نەک هەر دژی ڕژێم بوەستێت، بەڵکو سوپایەکی جەماوەری فراوان پێکبهێنێت.، بۆ ئەوەی بە تەواوی بزانێت بەرگری لە چی دەکات و شەڕی چی دەکات. وە ئەم زانینە تەنها زانینێکی تیۆری نییە، بەڵکو دەبێت بزانێت کە بەرگری لە هەندێک دەستکەوتی بەرجەستە دەکات. پێویستە بزانێت کە دەسەڵاتدارێتی ڕژێم هاوواتای لەدەستدانی شتێکە. پێویستە بزانێت کە حوکمڕانی سوپا بە واتای هەڵوەشاندنەوەی شوراکانە. دەسەڵاتی سوپا بە واتای داخستنی قوتابخانە شۆڕشگێڕانەکان و کلینیکە کانە. دەسەڵاتی سوپا بە واتای سەرکوتکردن و لەناوبردنی ئەو دەستکەوتە ئابووری و سیاسی و کولتوورییانەی کە دیموکراسی شۆڕشگێڕانە هێناویەتییە ئاراوە. لانی کەم پێویستە بزانێت کە دەسەڵاتدارێتی کۆماری ئیسلامی لە کوردستان یان ئازادنەکردنی کوردستان هاوواتای لەدەستدانی مافی گۆڕینی ژیانی خۆیەتی. بەڕای من ئەمە کلیلی چارەسەرکردنی یەکلاکەرەوەی کێشە کۆنەکانە، تەنانەت کێشە سەربازییەکانیش. جەماوەری بێبەش ئەگەر لە چوارچێوەی ئەو ئازادییەدا مانای ڕاستەقینەی ئازادی و خەبات بۆ باشترکردنی ئاستی ژیان و کولتوور و خۆشگوزەرانی خۆیان ببینن و ئەگەر نموونە و گۆشەکانی ئەو کۆمارە شۆڕشگێڕییە ئەزموون بکەن کە ئێمە دەمانەوێت، ئەوا ئێمەش لەگەڵ ئەو سوپای جەماوەرەی کە مەرجی ڕزگارکردنی شارەکانیشە، نزیک بووینەتەوە.

بە دڵنیاییەوە نامەوێت گەشبینی و زەینگەرایی بەخەرج بدەم. وەک وتم لێرەدا باس لە پێویستی ئاراستەکردنی کومەڵە دەکەم. لە هەلومەرجی گەمارۆی ئابووری و هێرشی بەردەوامی سوپا (ئەو سوپایەی کە جبەخانەی شای بە میرات وەرگرتووە و ئەوانیش لە هەموو لایەکەوە هاوکاریی دەکەن) و لەبەردەم خوێناویترین دەسەڵات و سوپای کە ئەم وڵاتە لەم چەند ساڵەی دواییدا ئەزموونی کردووە، دەسەڵاتێک کە دڕندەیی بردۆتە بەرزترین ئاست. ،لەم بارودۆخەدا، بێگومان، لەڕادەبەدەر قورسە تەنانەت دوو بابەتی لە سی و چل بابەتی بەرنامەی لانیکەمەکەمان بەدی بهێنین. بەڵام کێشەکە، وەک باس کرا، لە ئازادکردنی هێزی گەورەی پۆتانسێلی جەماوەر خۆیدایە. مەسەلەکە تایبەتە بە چالاککردنی دەستپێشخەری خودی جەماوەرە بە ڕابەرایەتی کۆمەلە ڕەنگە ئەمە پێویستی بە وزەی زیاتر بێت لە کۆمەڵە، بە دڵنیاییەوە. ئەمەش پێویستی بە بوونی کادیر هەیە کە پاڵنەری سیاسییان هەبێت، ئارەزووی بەئاگاهێنانەوەی خەڵکیان هەبێت و بێباکانە مامەڵە لەگەڵ پرسەکانیان ناکەن. هەروەها ئەمە دەتوانێت ببێتە بنەمایەک بۆ گەشەسەندنی ئابووری و بەدواداچوون. بەڵام کۆمێهلێ دەتوانێت بەسەریاندا زاڵ بێت. بە تایبەتی دەکرێ بە لەبەرچاوگرتنی ئەزمونی سێ ساڵەی خەباتی ئاشکرا لە کوردستاندا، مەترسیی ئابووریگەرایی وەڵام بدرێتەوە. کۆمەڵە ئەمڕۆ پلانێکی هەیە، ئەمجارەیان ناچێتە لای جەماوەر بۆ ئەوەی شوێنیان بکەوێ و هێرش ناکاتە سەریان. کۆمێلێ ئەمڕۆ پلانێکی هەیە و هەر بۆیە دەچێتە لایان بۆ ئەوەی جەماوەر بەئاگا بهێنێتەوە و دەزانێت بە کام ئاراستەدا بیانجوڵێنێت.

بەهەر حاڵ ئەم بەشەی ئەو قسانەی من کورت دەکەمەوە. باسی لایەنگرییەکم کرد لە کۆمێلێ. ئەمەش ئاراستەکردنێکە بۆ ئەوەی خەبات لە کوردستاندا سنووردار نەکات بە خەباتی تەشکیلاتی-سیاسی و تەشکیلاتی-سەربازی و هەندێک جار کارکردن لە نێو لایەنگرانی ڕێکخراوەکاندا، بەمەبەستی تێپەڕاندنی ئەم خەباتە و هەوڵدان بۆ بەدیهێنانی مافی سەروەریی گەل لە کوردستان، بەئاگاهێنانەوەی دەستپێشخەرییەکەیان لە باشترکردنی بەخشین بە ژیانیان. ئەمڕۆ کە سوپا بەناو دێهی پاک دەکاتەوە یان لەوێ نیشتەجێ دەبێت، ناچارین لە خۆمان بپرسین کە دانیشتوانی بێبەشی گوندەکە ڕۆژی دوای ئەوە دیارە چییان لەدەستداوە؟ ئەگەر تەنها هەستی نەتەوەیی ئەوان ئازار نەدرێت، چیتریان هەیە ناڕەزایەتی دەرببڕن؟ ئەو دڕندەییانەی کە سوپا دەیکات؟ بەڵام ئەمە ترسە لە خراپتربوونی دۆخەکە و خەمی ئەوە نییە کە چی لەدەست دەدەن. لەو گوندانەی کە کۆمەهلێ کاری زۆری کردووە، لەو گوندانەی کە باشترین ڕۆشنبیرانی شۆڕشگێڕی کوردستان بۆ ماوەیەکی زۆر چڕ بوونەتەوە و ژیاون و لەگەڵ جەماوەردا تێکەڵ بوون، بە سروشتی ئەو گۆڕانکاریانەی کە گوتمان دەبێ ئاراستەی کۆمێهلێ پێکبهێنن ، یان لەخۆوە یان بە هەوڵ و دەستپێشخەری بەشێک لە ڕێکخراوەکانی کۆمەڵە دروست بوون. بانکەکان دامەزراون، لە هەندێک حاڵەتدا ئەنجومەن دروستکراون یان قوتابخانە دامەزراون. بەڵام ئەمە بەس نییە. واتە بۆ نمونە باشترین 100 کوردی شۆڕشگێڕی ئەم وڵاتە لە دۆڵێکدا نیشتەجێ بکرێن و بژین و کار بکەن و دواجاریش دوای دوو سێ ساڵ کۆمەڵگا بەڕێژەیەکی دیاریکراو دەلەرزێت. ئەم گۆڕانکارییانە نابێ بەو قەبارەیە بکرێن، بەڵکو پێویستە هەموو گروپێکی پێشمەرگە توخمێکی کارا بن بۆ ئاگادارکردنەوەی خەڵکی گوندەکە لەو کۆمەڵگە و ژیانە نوێیەی کە پێویستە بیانەوێت و خەباتی بۆ بکەن. بە بڕوای من ئەمە ئەو ئاڕاستەیەیە کە لە ڕاپۆرتی سیاسی کۆمیتەی ناوەندیدا ئامادە بوو و ئەوە دەردەخات کە کۆمێهلێ خۆی گەیشتووەتە ئەم پێویستییە و من تەنیا بۆ هێڵکاری گشتیی مەسەلەکە جەختم لەسەر کردۆتەوە. ڕێکوپێکی کۆبوونەوەکانی کۆنگرە ئەوەمان بۆ دەردەخات کە کۆنگرەش هەوڵدەدات ئەم ئاراستەیەی هەبێت. باسکردنی پلانی ئۆتۆنۆمی و گفتوگۆی ئەنجومەنەکان و پرسی سەروەری و گفتوگۆی بانک و ڕێکخراوە جەماوەرییەکان، ناوەڕۆکی ئەو باسانە جگە لە ڕوونکردنەوەی داواکارییەکانمان بۆ کوردستان و چۆنیەتی بەڕێوەبردنی، هیچی تر نییە. لای خۆمانەوە بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی کۆتایی ئەم باسانە دەکەین. لەبەر چەند هۆکارێک: یەکەم: ئێمە پێمان وایە کە ڕوونکردنەوەی ئەو پرسانە بزووتنەوەکە لە کوردستان بە خێرایی گەشە دەکات. وە بە سروشتیش وەک کۆمۆنیستەکانی ئەم وڵاتە تامەزرۆی گەشەسەندنی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە لە کوردستانداین. شتێکی تر ئەوەیە کە ئێمە - وەک کۆمۆنیستەکانی نەتەوەی ستەمکار - دەتوانین سیمایەکی تایبەتتر بە پڕوپاگەندەکەمان بدەین لە بەرگریکردن لە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی کورد و بتوانین بە ڕوونیتر بڵێین چی دەبێ لە کوردستان دابمەزرێت و بەرگری لە چی دەکەین لە بەرامبەر هەڵوێستە لەرزۆکەکانی بورژوازی بچووکدا. بە گشتی ئەمە ئامرازێکی باشترمان پێدەبەخشێت بۆ ڕێکخستنی پشتیوانی لە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی گەلی کورد. ئەو پڕوپاگەندەیەی کە لە دەرەوەی کوردستان دەکرێت، لە دەوری ئەو مەسەلەیە دەسوڕێتەوە کە "کورد جوداخوازە" و وەڵامەکەی ئەوەیە "ئەوان نییە!" ڕیکلامی ساختە کە وەڵامی دروستی دەست ناکەوێت. ئەم باسانە ڕێگەمان پێدەدەن نەک هەر بە ڕوونی بڵێین ئێمە بەرگری لە مافی دیاریکردنی چارەنووس دەکەین بەبێ مەرج، بەڵکو ئەوە ڕوون بکەینەوە کە گەلی کورد بەڕاستی چی دەوێت و بەتایبەتی کرێکاران و زەحمەتکێشانی کورد چییان دەوێت و بۆچی شەڕ دەکەن. ئەگەر سبەی ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی لە کوردستان ئەنجام بدرێت، کورد چی دادەمەزرێنێت؟ نموونەی ئەو شتانە چین کە دەیەوێت و چی ڕازی دەکات. ئەمەش کاریگەری ئەرێنی لەسەر جەماوەری کرێکاری دەرەوەی کوردستان دەبێت.

پێش ئەوەی باسی ئاڕاستەی کۆمەڵە لە بزووتنەوەی بەرەنگاریدا تەواو بکەم، پێویستە جارێکی دیکە جەخت لەسەر هەڵوێستی کۆمۆنیستە شۆڕشگێڕەکانی ئێران بە گشتی و بە تایبەت ئەو هەڵوێستە بکەمەوە کە کۆمۆنیستەکانی دەرەوەی کوردستان دەبێ بەرامبەر بە بزووتنەوە لە کوردستان هەیانبێت. ئێمە وەک ڕێکخراوێک و وەک ئەرکێکی هەموو لینینیستەکان هەمیشە بەرگریمان لە مافی گەلان کردووە کە بە ئازادانەترین شێوە چارەنووسی خۆیان دیاری بکەن، لەوانە جیابوونەوە و پێکهێنانی حکومەتێکی سەربەخۆ. ئێمە دەڵێین ئەوە مافی میللەتی ژێر ستەمە کە ئازادانە بڕیار بدات کە چۆن دەیانەوێت بژین. ئەگەر بیەوێت جیاببێتەوە، ئێمە بەرگری لەم مافە دەکەین. "ئێمە بەرگری لەم مافە دەکەین" مانای تایبەتی هەیە. واتە ئێمە بە کردەیی دژی هەر هێزێک دەوەستینەوە کە بیەوێت ئەم مافە لە نەتەوەی کورد بسەنێتەوە. بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێران پابەندە بە تێکۆشان لەدژی ئەو دەسەڵاتەی کە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی خەڵکی کوردستان و خەبات بۆ مافی چارەی خۆنووسین لە کوردستان سەرکوت دەکات خەباتی کردەی بکات و نەک تەنها بە زارەکی.

بەرگریکردنمان لە مافی دیاریکردنی چارەنووسی مرۆڤ هەڵوێستێکی ئەخلاقی و ئینسانی و تاکتیکی نییە. ئێمە بەرگری لە چارەی خۆنووسین دەکەین، چونکە پێمان وایە خزمەت بە بەرژەوەندییە درێژخایەنەکانی چینی کرێکار دەکات. کۆمۆنیستەکان ناسیۆنالیست نین، بەڵکو پشتگیری لە ناسیۆنالیزمی نەتەوەی ستەملێکراو دەکەن، چونکە پێیان وایە تەنها بە لابردنی ئەم ستەم نەتەوەییە - بە درککردن بە مافی دیاریکردنی چارەنووسی خۆیان - دەتوانێت هەلومەرجێک فەراهەم بکات کە کرێکاران و زەحمەتکێشانی ئەو نەتەوەیە دەرک بە بەرژەوەندییە درێژخایەنەکانیان بکەن و دەست بەکار بکەن بۆ بەدیهێنانیان هەر بۆیە بەرگریی ئێمە بەرگرییەکی مرۆیی نییە، لەسەر بنەمای هاوڕێیەتی شۆڕشگێڕانە نییە، لەسەر بنەمای هۆشیاری لە بەرژەوەندییە درێژخایەنەکانی چینی کرێکار دامەزراوە و ئەمەش هەمیشە بەشێکی دانەبڕاو بووە لە هەڵوێستی لینین بووە سەبارەت بە مافی -دیاری کردنی چارەنوس.

بەڵام لەهەمانکاتدا ئەمە بەو مانایە نییە کە ئێمە خۆمان خوازیاری جوداخوازیین (ئەم بابەتە بۆ کۆمەڵە ڕوونە و گۆڤاریپێشڕەو بابەتێکی زۆر وردی هەبوو لەسەر ئەم بابەتە). ئێمە داوای جیابوونەوە ناکەین، بەرگری لە مافی گەلی کورد دەکەین کە چارەنووسی خۆی دیاری بکات، تەنانەت جیابوونەوەش. بەڵام ئامۆژگاری ناکەین کەجیاببێتەوە . به پێچه وانه وه ، ئێمه داوای یه کێتی خۆبه خشانه ی نه ته وه کانی دانیشتووی ئێران له گه ڵ یه کتردا ده که ین و له ڕوانگه ی به ڕژه وه ندی چینی کرێکاره وه بەو ئەنجامە گەیشتووین. ئێمە دەمانەوێت چینی کرێکاری ئێران دابەشبوونە ناوخۆییەکانی خۆی نەهێڵێت و ببێتە کۆیەکی یەکگرتوو کە بتوانێت شۆڕشەکەی لە دژی بۆرژوازی تەواوی وڵات بە سەرەنجام بگەیەنێت. دابەشبوونی نەتەوەیی و ئایینی و میللی چینی کرێکار لاواز دەکات. بۆیە لەلایەک داوا دەکەین کە بناغە مێژوویی و بۆرژوازییانەکانی ئەو دابەشبوونانە لەناوببرێن و ئەو چەوساندنەوانە لاببرێن و لەلایەکی دیکەشەوە لەهەمان کاتدا دەمانەوێت یەکێتی خۆبەخشانەی گەلان مسۆگەر بکەین. چینی کرێکار هیچ بەرژەوەندییەکی لە ستەمی نەتەوەیی نییە و هیچ بەرژەوەندییەکیشی نابێت لە درێژەدان بەو ستەمکارییە نەتەوەییەی کە بۆرژوازی وەک میرات بۆی داناوە. بۆیە گومانی تێدا نییە کە کۆمۆنیستەکانی ئێران بێ کۆت ومەرج بەرگری لە مافی دیاریکردنی چارەنووسی گەلی کورد دەکەن. ئێمە لە بەرنامەکەمان کە ساڵێک لەمەوبەر بڵاوکرایەوە، و لەو مشتومڕە سیاسییانەی کە لەگەڵ هێزەکانی بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێران بە گشتی هەمانبوو، ئەوەمان ڕاگەیاندووە. ئێمە ئەمەمان لە بەرامبەر بزووتنەوەیەکدا ڕاگەیاند کە لەبەردەم هەڕەشەکانی بۆرژوازیدا پاشەکشەی کردبوو و لە بەناو تۆمەتی جوداخوازی دەترسا و تەنها بەرگریی ئەوە بوو کە بڵێت "باشە کورد جوداخواز نییە". ئێمە وتمان ئەگەر جوداخوازیش بن ئەوا ئێمە بەرگریان لێدەکەین. ئەمەش لە مشتومڕەکانی ئێمەدا هەیە و پێویستە بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئەم هەڵوێستە بگرێتەبەر. ئەمڕۆ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی تا ڕادەیەکی زۆر وازی لە مەیلی شۆڤێنیستی کۆمەڵایەتی خۆی هێناوە. ناتوانێت خۆی لێ بپارێزێت - لە کاتێکدا کە نەبزی شۆڕش ماوەیەکی زۆرە لە کوردستاندا لێدەدات. ئەو قۆناغەی کە ڕێکخراوە پۆپۆلیستیەکان، ڕێکخراوە ڕادیکاڵەکانی بورژوازی بچووک لەژێر ناوی سۆسیالیزمدا کاریان دەکرد، و لە تارانەوە بڕیاریان بۆ گەلی کورد دەدا، بە ڕوونی تێپەڕیوە. لەبەر زۆر هۆکار، ئەمڕۆ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی توانای ئەوەی هەیە لەسەر بنەمای هەڵوێستی لینینی مافی گەلان بنیات بنێت و لە بەرنامە و پراکتیکەکەیدا پێیەوە پابەند بێت.

خاڵێکی تر ئەوەیە کە بەفەرمی ناسینی مافی دیاریکردنی چارەنووس بەمانای کەمتەر خەمی نییە بەوەی کە خەڵکی کورد بۆ خۆی چ چارەنووسێک هەڵدەبژێرێت. ئێمە وەک کۆمۆنیستەکانی ئێران ئەوەی بۆمان گرینگە ئەوەیە کە گەلی کورد لە ژێر ڕۆشنایی ئەو مافەی کە بەدەستی دەهێنێت باشترین چارەنووس بۆ خۆی هەڵبژێرێت. بۆ ئەم مەبەستە و جگە لە بانگەشەی گشتیمان (کە دەبێ ملکەچی بانگەشەی بەشی پرۆلیتاریای بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی بێت لە کوردستان)، پێویستە پێوەندی ئۆرگانی و ڕاستەوخۆمان لەگەڵ پرۆلیتاریای نەتەوەی چەوساوەدا هەبێت- لەم حاڵەتەدا کوردستان . بە بۆچوونی ئێمە لەم چوارچێوەیەدا ڕێگە بە خەباتی ئایدیۆلۆژی دەدرێت. دەتوانین بۆ ماوەیەکی زۆر قسە بکەین کە بۆ نموونە ئەم یان ئەو بەشەی باسەکەت سەبارەت بە ناوەڕۆکی مافی چارەی خۆنووسین نادروستە. مافی ئێمەیە کە لەناو بزووتنەوەی کۆمۆنیستیدا لەگەڵ بەشی کۆمۆنیستی بزووتنەوەی بەرگریدا بۆ ڕوونکردنەوەی زیاتری هەڵوێستە شۆڕشگێڕییەکان سەبارەت بە ناوەڕۆکی مافی دیاریکردنی چارەنووس خەباتی ئایدۆلۆجی بکەین. وە لەم خەباتە ئایدیۆلۆژییەدا، هەمیشە ئەوە ڕاست نییە کە بۆ نموونە بەشی کوردستانی (پرۆلیتاریای شۆڕشگێڕی کوردستان، بەشی کۆمۆنیستی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی لە کوردستان) بەرگری لە فۆرمولەکردنی دروستی مەسەلەکە دەکات و کۆمۆنیستەکانی دەرەوەی کوردستانیش بەرگری لەفۆرمۆلبەندی هەڵە دەکەن. یان بۆ نمونە بەشی کوردی (کۆمۆنیستەکانی کورد) هەوڵ دەدات خەباتی نەتەوەیی بەسەر خەباتی چینایەتی گشتیدا لە پێشینەی خۆی دابنێت و بەشی ناکوردیش (کۆمۆنیستی غەیرە کورد) خەباتی نەتەوەیی دەخاتە ژێر سایەی خەباتی چینایەتی گشتی و هەوڵ دەدات بۆ کەمکردنەوەی خەباتی نەتەوەیی لە چاوی کۆمۆنیستەکانی کورددا. بە هیچ شێوەیەک وا نییە. نموونەیەکی کۆنکرێتی هەیە. ئەمەش لە بڕیارنامەی کۆنگرەی دووەمی کۆمەڵەوە دەردەکەوێ. ئێمە خۆمان - کە بە ڕوونی کۆمۆنیستی غەیرە کوردین - لە بڕیارەکانی کۆنگرەی دووهەمی کۆمەڵە سەبارەت بە پرسی نەتەوەیی هۆشداریمان دا کە ئەم هەڵوێستە دەبێتە هۆی بێباکی بەرامبەر بزووتنەوەی کورد و لاوازبوونی خەباتی نەتەوەیی لە کوردستان. ئەمەمان لە بەردەم بڕیارنامەکانی کۆنگرەی دووهەمی کۆمەڵە کە بەشی شۆڕشگێڕانە و بەردەوامی بزووتنەوەی بەرگرییە، هۆشداریمان دا. بۆیە هەڵوێستێکی ناسیۆنالیستییە کە وا بیر بکەینەوە کە باشترین گفتوگۆ و ڕاستترین هەڵوێستەکان بەرامبەر بە بزووتنەوەی نەتەوەیی خۆکارانە(ئۆتۆماتیک) لە خودی کوردستانەوە دێتە دەرەوە و بزووتنەوەی کۆمۆنیستیش لەو بارەوە هیچ قسەیەکی نییە.

هەڵوێستی لینین سەبارەت بە مافی میللەت لە دیاریکردنی چارەنوسی خۆیدا، تاکە هەڵوێستی پرەنسیپییە. بانگەشەی بزووتنەوەی کۆمۆنیستی سەرتاسەری، هەروەها پەیوەندییەکەی لەگەڵ ڕێکخراوە سیاسییەکانی کوردستان، هەستیار و ناسکە. بە تایبەت لەو ڕوانگەیەوە کە بانگەشەی ئێمە لە دەرەوەی کوردستان نابێت ببێتە هۆی دووبەرەکی لە بزووتنەوەی بەرگریدا. بەشی کۆمۆنیستی بزووتنەوەی بەرگری مافی خۆیەتی هێرش بکاتە سەر هەر ئۆپۆزسیۆنێک لە کوردستان. بەڵام مەرج نییە ئێمە ئەم مافەمان هەبێت و ئەگەر هەمانبێت، تەنیا بە پشتڕاستکردنەوەی بەشە کۆمۆنیستییەکەی ئەم بزووتنەوەیە، کە کۆمەڵەیە، دەتوانین ڕۆڵی خۆمان لە دژی ڕەوتە بۆرژوازییەکان لە کوردستاندا ببینین. ئەم هەڵوێستە گەرەنتی پێشکەوتنی بزووتنەوەی نەتەوەیی و نەهێشتنی ستەمی نەتەوەیی و هاوپشتی چینی کرێکاری ئێران دەکات. هاوکات بارودۆخی کوردستان مەرجی تایبەتە. ڕەنگە یەکێک لە تایبەتمەندییە گرنگەکان ئەوە بێت کە لێرەدا نەتەوەیەکی تەواو لە لایەن نەتەوەیەکی تەواو تەواوەوە نەچەوساوەتەوە. بەڵکو ئێمە لەبەردەم نەتەوەیەکداین کە دابەش بووە. پرسەکانی بەستراوەتەوە بە پرسی وڵاتانی جیاجیا و پێویستە لە چوارچێوەی پرسی وڵاتانی جیاجیادا بەرەو پێشەوە ببرێن. ئێمە پێمان وایە کە بزووتنەوەی کۆمۆنیستی لە کوردستان بە دڵنیاییەوە دەبێ سەر بە حیزبی کۆمۆنیستی ئێران بێت. ئێمە پێمان وایە ئەمە بۆ پرۆلیتاریای شۆڕشگێڕ باشترە. به ڵام ئه و تایبه تمه ندییه ی که باسمان کرد به واتای ئه وه یه که به شی کوردستانی بزووتنه وه ی کۆمۆنیستی ئێران تا ڕاده یه کی زۆر له بڕیاردانی خۆیدا، له گه ڵ ڕێزگرتن له لایه نه ناپرۆلیتاریه کان له بواری چالاکی خۆیدا و له گه ڵحزبە کوردییه کان له وڵاتانی دیکه ، خودموختاری بێت. ئێمە باوەڕمان بەوە نییە کە حیزبایەتی لە کوردستان لە سەرەوە بە ناوەندگەرایی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران بۆ بەشی کوردستانی حیزب دیکتە بکرێت. ئەمەش گۆشەیەکی تری هەڵوێستی لینین لەمەڕ مافی گەلانە.

لێرەدا وتارەکەم کورت دەکەمەوە و پێم وایە بە پێی ئەو باسانەی کە لە ڕابردوودا بڵاوکراونەتەوە و بە پێی بەرنامەی هاوبەش هەڵوێستی کۆمۆنیستەکان سەبارەت بە مافی دیاریکردنی چارەنووس ڕوونە. ئێمە بە تامەزرۆی ئەوەین کە گفتوگۆکانتان بگات بە ئەنجامێکی شۆڕشگێڕانە و بەرهەمدار، و بە تایبەتیش بۆ ڕوونکردنەوەی ناوەڕۆکی داواکاری مافی چارەی خۆنووسین، کە ئەمڕۆ لە شێوەی ئۆتۆنۆمیدا دەربڕدراوە، بۆ ئەوەی ئێمە و هەموو هێزەکانی بزووتنەوەی کۆمۆنیستی بزانین کە پرۆلیتاریای کوردستان و نوێنەرەکەی، ناوەڕۆکی مافی چارەی خۆنووسین چۆن دیاری دەکات و بتوانین ڕیکلامەکانمان لە وڵاتدا لەسەری بنیات بنێین.

باسی ئاڕاستەکردنی یەکەمم کرد، ئەگەر پێویست بکات قسەی زیاتر بۆ گفتوگۆکانی پەراوێزی کۆنگرە بەجێدەهێڵم. به ڵام ئاڕاسته ی دووه م که هه روه ها ئاڕاسته ی یه که م گرینگه ، ئاڕاسته کردنی کۆمەڵە بۆ گه یشتن به پێگه ی ڕاسته قینه ی خۆی له بزووتنه وه ی کۆمۆنیستیدا و ڕۆڵی ڕاسته قینه ی خۆی له ڕابەرایەتی چینی کرێکاری ئێران و شۆڕش له هه موو وڵاتدا بگێڕێت . ئێمە دەڵێین کۆمەڵە لەم بوارەدا دەورێکی تایبەت بگێڕێت و شێوازی مامەڵەکردنی لەگەڵ پرسەکانی خەباتدا نیشان دەدات کە توانای ئەوەی هەیە ئەم ڕۆڵە بگێڕێت. با ئەم باسە زیاتربکەینەوە:

لە ڕوانگەی کاری کۆمۆنیستەکانەوە شۆڕشی ئێران تەنانەت پێش ڕاپەڕینیش تایبەتمەندییەکی تایبەتی هەبوو. ئەو تایبەتمەندییە ئەوە بوو کە لە کاتێکدا شۆڕشێک بوو کە بەبێ ڕابەرایەتی چینی کرێکار، چ لە ڕووی تیۆری و هەم لە ڕووی پراکتیکییەوە، چ لە ڕووی تیۆری و هەم لە ڕووی بابەتییەوە، ناتوانرێت سەرکەوتن بەدەستبهێنێت، چینی کرێکار خۆی چینێکی ڕێکخراو نەبووە و حزبێکی کۆمۆنیستی کە نوێنەرایەتی بەرژەوەندییەکانی ئەو لەو شۆڕشەدا بکات بوونی نەبووە - و ئێستاش بوونی نییە. شۆڕش زیندووە و بۆ ژیانی خۆی پێویستی بە پێکهێنانی حیزبی کۆمۆنیست هەیە، پێویستی بە چڕکردنەوەی خەباتی کۆمۆنیستەکانە بۆ بەدەستهێنانی سەرکردایەتی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە و لە هەمان کاتدا لە هەموو ئەمانە بێبەشە. دەبێت بیر لە دۆخەکە بکەیتەوە. لە هەمان کاتدا پێویستە وەڵامی پرسەکانی شۆڕشێکی زیندوو و هەبوو بدرێتەوە و ئامرازی وەڵامدانەوەی پرسەکانی ئەم شۆڕشە بە مانای ڕاستەقینەی وشەکە، واتە حزبی کۆمۆنیست دروست بکرێت. ئەمە ئەو تایبەتمەندیەیە کە مۆری خۆی لەسێ ساڵی ڕابردوودا لە سەرهەموو چالاکییەکانمانداوە،هە بوونی حیزب پێویسته بۆ وه ڵامدانه وه ی پرسه کانی شۆڕش، به ڵام خودی شۆڕش به بێ پرۆلیتاریای ڕێکخراو ده چێته پێشه وه و پێویستی به ڕابەرایە تی هه یه . پێویستە چی بکرێت؟ وەڵامەکەی ڕوونە. ئەم دوو ئەرکە واتە وەڵامدانەوەی مەسەلە هەنووکەییەکانی شۆڕش و ئەرکی بنیاتنانی حیزب، لە یەک کاتدا و لە پرۆسەی وابەستە بە یەکتردا بەرەو پێشەوە ببرێن و دەستکەوتەکانی هەر چالاکیەک لە هەرکام لەو بوارانەدا بۆ پێشخستنی خەبات کەڵک وەربگیرێت لە بوارەکەی تردا. مەسەلەی حیزب کێشەی ئێمە بووە و پێمان وایە تا ئەو پرسە بە مانا ڕاستەقینەکەی چارەسەر نەکەین ناتوانین باسی سەرکەوتنی تەواوەتی ئەم شۆڕشە بکەین.

لەم سێ ساڵەدا ئاستەنگی گرنگ لەسەر ڕێگای حیزبدا بووە کە هەموومان بە هەموو توانامانەوە هەوڵمان داوە بەرەنگارییان ببینەوە و لە ڕێگای خۆمان دووریان بخەینەوە. بە گشتی دەکرێ بڵێین ئەم بەربەستانە بریتی بوون لە: یەکەم: بەربەستی ئایدیۆلۆژی و بەرنامەسازی - زاڵبوونی ڕیڤیزیۆنیزم بە شێوەی جۆراوجۆر بەسەر بزووتنەوەی کۆمۆنیستیدا؛ دووەم: نەبوونی نەریتی خەباتی ڕێکخراوەی لەناو بزووتنەوەی کرێکاریدا (بێگومان کاتێک باسی نەبوونی دەکەین دەڵێین ڕێژەیی). نەبوونی چینی کرێکار کە نەریتە بنچینەییەکانی خەباتی ڕێکخراوەیی لەناو خۆیدا خوڵقاندبێت و بتوانێت لەسەر گۆڕەپانی شۆڕشێکی سەربەخۆ دەربکەوێت. و لە کۆتاییدا کاریگەریی یەکتری ئەم دوو فاکتەرە لە شێوەی بوونی بزووتنەوەیەکی کۆمۆنیستی خۆی نیشان دا، کە لە ڕاستیدا لە ڕەوتی سیاسی پێکهاتبوو کە لە ڕۆشنبیرانی شۆڕشگێڕ پێکهاتبوون کە زۆربەیان پەرش و بڵاو بوون و پەیوەندییەکی ڕاستەقینەیان لەگەڵ بەشی پێشەنگی کرێکاریدا نەبوو. ناچار بووین دژی ئەو ئاستەنگانە بجەنگین و ئەم شەڕە لە هەندێک بواردا کراوە.

ئێمە هەر لەسەرەتاوە وتمان مەرجی پێویست بۆ تێپەڕاندنی ئەو کێشانە بریتییە لە وروژاندنی بەرنامەیەکی لینینی پێش هەموو شتێک. بەرنامەیەک کە دەرئەنجامی خەباتی ئایدیۆلۆژیی داهێنەرانەی ئێمەیە لە دژی فۆرمە جۆراوجۆرەکانی پێداچوونەوەخوازی لە بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێراندا. بەرنامەیەک کە دەستکەوتەکانی ئەم خەباتە پشتڕاست دەکاتەوە و ئاڵای خۆی وەک پلانی کردار هەڵبکات. ناچار بووین ئاڵای ئەم بەرنامەیە بەرز بکەینەوە، بە تایبەتی لە دژی ڕیڤیزیۆنیزمی پۆپۆلیستی کە بەشە بەردەوامەکەی بزووتنەوەی کۆمۆنیستی گرتبوو (فۆرمەکانی تری ڕیڤیزیۆنیزم لە کاتی خۆیدا گرنگییەکی ژیانییان دەبێت) و بە هاوکاری و پشتبەستنی ئەم بەرنامەیە ( یان باشتر بڵێین ئەم دیدگا بەرنامەییە- چونکە نابێت ئامانجەکانمان تەنها لە نووسینی نامیلکەیەکدا سنووردار بێت) بۆ پێشخستنی خەباتی سەربەخۆ بۆ ڕێکخستنی بزووتنەوەی کرێکاری، چ لە فۆڕمی جەماوەری و چ لە فۆڕمی حزبی و کۆمۆنیستیدا. حیزبیش دەرئەنجامی بەرنامەیەکی لەو شێوەیە دەبێت، جگە لە بەستنەوەی بیرۆکەکانی ئەم بەرنامەیە، و هێزەکانی بەرگری لە ئەم بەرنامەیە بە بەشێکی کاریگەر لە بزووتنەوەی کرێکاری ئێران و ڕابەرە کردەییەکانی چینی کرێکار - شتێک کە خۆی دەرئەنجامی پڕوپاگەندە و بانگەشە و هەندێک ململانێی ڕێکخراوەییە.

ئەمڕۆ هەموومان دەزانین کەخەبات بۆ ئەم بەرنامەیە بەچ ئەنجامێک گەیشتووە.بەرنامەی هاوبەشی کۆمەڵە و ئێمە. ئێمە بە توندی باوەڕمان وایە کە ئەم بەرنامەیە دەتوانێ دەقی بەرنامەی حیزبێک بێت. وە هیوادارین کۆنگرە بە کۆی دەنگ ئەم بەرنامەیە پەسەند بکات. بەڵام لە هەمان کاتدا ڕایدەگەیەنین کە پەسەندکردنی ئەم بەرنامەیە نەک تەنها کۆتایی کارەکە نییە، بەڵکو تازە کارەکانمان دەست پێدەکات. ئێمە پێویستمان بە ئامرازێک بوو بۆ پێشخستنی خەبات و ئێستا تازە ئەم ئامرازەمان دروست کردووە و تازە دەستمان بە بەکارهێنانی کردووە. بۆیە مەسەلەکە بریتیە لە بەکارهێنانی وەک ئامرازێکی شۆڕشگێڕانە بۆ ڕێکخستنی چینی کرێکار، هێنانی بیرۆکەی کۆمۆنیستی بۆ ناو بزووتنەوەی کرێکاری و لەسەر بنەمای ئەوە، دامەزراندنی ڕێبەرایەتی چینی کرێکار لە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەدا. کەواتە، ئەو ئاراستەیەی کە ئێمە چاوەڕێی دەکەین لە کۆنگرەی کۆمەڵە تەنها پەسەندکردنی ئەم بەرنامەیە نییە. کەواتە سبەی ئەنجامی کارەکە دەزانرێت کە ئایا بەرنامەکە پەسەند کراوە یان نا. ئاراستەی خوازراومان ئەوەیە کە کۆمەڵە ئەم بەرنامەیە دوای پەسەندکردنی وەک ئامرازێک دەبینێت، نەک وەک بەڵگەنامەیەک بۆ ڕازاندنەوەی ژووری خەبات یان کاسی سەرکەوتن لە پێشبڕکێیەکدا. ئەم ئاراستەکردنە پێویستە لە هەموو بوارەکانی چالاکییەکانماندا خۆی نیشان بدات. پێویستە ئەم بەرنامەیە ببێتە ئامرازێک بۆ بانگەشەمان، بۆ بەرەوپێشبردنمان، بۆ ڕێکخستنەکەمان، بۆ ئەوەی ئێمە لە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە تێپەڕین و وەڵامی پێداویستییەکانی هەموو چینی کرێکار، بۆ ڕێکخستنی خەباتی ئایدیۆلۆژیی داهێنەرانە لە دژی ئەو لادانانەی کە لە دوای ئەوە هێشتا هەن کۆکردنەوە و پەسەندکردنی ئەم بەرنامەیە، لە بزووتنەوەی کۆمۆنیستی و تەنانەت لەناو ئەو دوو ڕێکخراوەدا بوونی دەبێت. ئەم ئاڕاستەکردنە تەنها بە پەسەندکردنی بەرنامەکە خۆی نیشان نادات، بەڵکو بە هەبوونی دیدێکی ڕوون بۆ جێبەجێکردنی ئەم بەرنامەیە. ئێمە دڵنیاین کە کۆمەڵە ڕێبازێکی لەو شێوەیەی لە بەرنامەکەدا هەیە و بە تامەزرۆییەوە داوا دەکەین کە کۆنگرە ئەم ئاراستەیە لە کۆمەڵەدا جێگر بکات.

لەسەر بنەمای ئەم بەرنامەیە، پێش هەموو شتێک (مەرج نییە لە ڕووی کاتەوە)، بەرەنگاربوونەوەی فۆرمە جۆراوجۆرکانی پێداچوونەوەخوازی بەرەو پێشەوە بچێت و بەدیبهێنرێت. ئێستا ڕیڤیزیۆنیزمی پۆپۆلیستی لە ئێراندا زۆر لاوازە، بەڵام بە بۆچوونی ئێمە کارەکانی تەواو نەبووە. یەکەم: لە ڕوانگەی تیۆری و لە ڕوانگەی مشتومڕی تیۆری-سیاسی، پێویستی بە لێدانی فیشەکی کۆتاییە و دەبێت جارێکی دیکە و ئەمجارەیان لە پێگەی دەسەڵاتەوە خۆمان بەسەر هەموو ڕەوتە پۆپۆلیستییەکاندا بسەپێنێت. بەڵام پێویستە ئاگاداری یەک شت بیت. ئەو خنکاندنەی کە ئێستا لە ئێراندا زاڵە، زەمینە بۆ گەشەسەندنی سەرلەنوێی پۆپۆلیستی لە شێوازی نوێ و تەنانەت لە شێوەی ڕێکخراوی نوێشدا دەخوڵقێنێت. بۆچی؟ چونکە خنکاندن و سەرکوتکردنی دیکتاتۆرییەت سنووری نێوان ئایدیاڵە دیموکراسییە چینایەتییەکانی چینی کرێکار و ئایدیاڵە دیموکراتییەکانی چینەکانی دیکە کاڵ دەکاتەوە. ئەگەر لەبیرتان بێت، دوای ڕاپەڕینی بەهمەن، دیموکراسی شۆڕشگێڕانە مانایەکی تایبەتی بەدەستهێنابوو. بە مانای ئەوە بوو کە ئایا جەماوەری خەڵک چەکەکان دەگەڕێننەوە یان نا (چەکداری گشتی، وەک چۆن لەخۆوە سەریهەڵدابوو، جێگیر بکرێت یان نا)، مانای ئەوە بوو کە ئایا شوراکان ئۆرگانی دیاریکەری کۆمەڵگا بوون یان دەبێ دەسەڵاتی خۆیان بەکاربهێنن، وازی لێ بێنە بۆ شورای شۆڕش و مەجلیسی شارەزایان. لەو سەردەمەدا باس و خواسێکی بنەڕەتی وا لە بارەی ناوەڕۆکی دێموکراسی کە دەبێ لە ئێران لە نێوان چین و توێژە جیاجیاکان و نوێنەرە فکرییەکانیان دابمەزرێ لە ئارادا بوو. با سەیری ئەمڕۆ بکەین، پرسی دیموکراسی بووە بەچی: ئایا دەکرێت دواجار کۆماری ئیسلامی بڕووخێنرێت- ئێستا هەرچی بیەوێت جێگەی بگرێتەوە، دەسەڵاتێک کە لانیکەم ئاخوندی نەبێت، دەسەڵاتێک کە لانیکەم حیجاب بە زۆر نەسەپێنێت.با دەسەڵاتێک هەبێت ڕۆژانە لانیکەم ٥٠٠ کەس نەکوژێت، بەڵکو ٥ سەرکردە بکوژێت! زۆر کەس ئەمە بە ئازادیخوازی ناودەبەن! لە چاوی جەماوەرێکی فراوانی خەڵکدا، پرسی دیموکراسی، ئەو پرسە بنەڕەتیانەی کە دیموکراسی کرێکاری، دیموکراسی پرۆلیتاری پێشکەوتنخوازانە و دیموکراسی شۆڕشگێڕیان لە لیبرالیزمی بۆرژوازی جیاکردەوە - و دوو سێ مانگ دوای ڕاپەڕین شاهیدی ئەو پرسانە بوون - دیسان شێواوە . پۆپۆلیزم جگە لەمە هیچی تر نییە. پۆپۆلیزم واتە دەستپێکردنی خەبات لە ڕوانگەی بەرژەوەندییەکانی خەڵکی گشتییەوە و کاتێک واقیعی بابەتیی بەرژەوەندییەکانی خەڵکی گشتی لە ڕوانگەی خەڵکی گشتیدا لێک نزیک دەکاتەوە، پۆپۆلیزم بنەمایەک بۆ گەشەکردن دەدۆزێتەوە. ئێمە پێمان وایە فۆڕمی نوێی پۆپۆلیزم بە دڵنیایی و بێ ئەملاولا سەرهەڵدەدەن. بەڵام ئەمجارە وەک جاری پێشوو نییە. پێویستە دڵنیابین لەوەی کە پۆپۆلیزم ئەمجارە ڕووبەڕووی مارکسیزمێکی شۆڕشگێڕ دەبێتەوە کە سەربەخۆیی چینی کرێکار لە بەرامبەر هەموو ئەم مەیلانەدا دەپارێزێت کە مەیلیان بۆ شێواندنی پرسەکانی خەباتی دیموکراسی هەیە. ئێمە بە ئامرازەکانی ئەم کارە چەکدارین و یەکەمین بەکارهێنانی ئامرازی بەرنامەیە پاراستنی سەربەخۆیی چینی کرێکارە لە سەردەمێکی نوێی خەباتدا دەکرێت کە چاوەڕوانی ئێمە بێت.

جگە لە ڕیڤیزیۆنیزمی پۆپۆلیستی، ئێستا لە مەیدانی پراکتیکی خەباتدا ڕووبەڕووی ڕیڤیزیۆنیزمی مۆدێرن (خرۆشۆف)ی دەبینەوە. چونکه به به ده سته وه بوونی بەرنامه بە ئاستێکی به رفراوانەوە ڕوو له بزووتنه وه ی کرێکاری ده که ین کاریگه ری ئه م دووه مه لێره دا که متر نییه له کاری پۆپۆلیسته کان. وە ئەمەش تازەیە لەو هەلومەرجەدا کە تودەییەکان و ئەکسەریەتیەکان هەڵوێستی ڕاستەقینە و دەستبەجێی دژە شۆڕش و دژە کرێکاری خیانەتکارانەیان هەیە. پەیوەندیان لەگەڵ ئەنجوومەنە ئیسلامی و زەردەکان و کۆمەڵە ئیسلامییەکان و ئەوانی تر هەیە. ئەوان تا ڕادەیەکی زۆر لە کارگەکاندا گۆشەگیرن، بەڵام هەرچۆنێک بێت بیرۆکەکانیان لەناو چینی کرێکاردا بڵاودەکەنەوە (وەک ئەوەی کە پێویستە لە دژی شەڕ کاری زیاتر بکەین...) کە بوونی ئەو توخم و بیرۆکانە لەناو چینی کرێکاردا بەم زووانە دەبنە کێشەیەک بۆ ئێمە. دەکرێت. دەبێت ئێمە بەرپرسیار بین لەم کارە. به تایبه تی ئه وه ی به بۆچوونی ئێمه بزووتنه وه کانی وه ک که مینه و ڕێبازی کرێکاران هه ڕگیز ئه م ڕیڤیزیۆنیزمه یان نه هێشتووه ته وه ، له بواری چالاکیی کرێکاریی ئێمه شدا هه یه . کەواتە، بەرەنگاربوونەوەی پێداچوونەوەخوازی، بە پشتبەستن بە بەرنامەکە، پێویستە لەسەر بەرە نوێیەکانیشدا چڕ بکرێتەوە.

دوابەدوای بەرنامەدا پێویستە هێزەکانی سەر بە ئەم بەرنامەیە لە ڕووی تاکتیک و لە ڕووی شێوازی کاری ڕێکخراوەییەوە نزیکایەتیان لەگەڵ یەک زیاتر بکەن. بەرنامەکە خۆی کەشێکی لەبار بۆ ئەمە دەڕەخسێنێت. کاتێک هێزە جۆراوجۆرەکان کە سەر بەم بەرنامەیەن یەک پلاتفۆرمی بیرکردنەوە و بەرنامەیەک لە کۆمەڵگادا پێکدەهێنن (و ئەو هێزانە تەنها لە دوو ڕێکخراودا سنووردار نین، و ڕۆحی ڕاگەیاندنی بەرنامەکە بەشێک لە ڕێکخراوی پەیکار و ڕێکخراوی ڕەزمەندگان بۆ خۆی ڕادەکێشێت ') ) ئەوا زۆرێک لە کێشەکان کە پێشتر نەتوانرا چارەسەر بکرێن دەتوانرێت چارەسەر بکرێن. پرسە تاکتیکی و تەشکیلاتیەکان بە خێرایی چارەسەر بکرێن و ڕێنمایی ڕوون بۆ ڕێکخستنی هێزەکانی پشتیوانانی بەرنامەی هاوبەش دابین بکرێن.

به هه مان شێوه له سه ڕ بنه مای ئه م به ڕنامه و ئه م هێزه ڕێکخراوانه ، له ناو چینی کرێکاردا کاری ڕێکخراوه یی و پڕوپاگه نده یی و بانگه شه کردن به شێوه یه کی سیستماتیک و به لشەڤیکی به ڕێوه بچێت. پرسی حیزب جیا نییە لە پرسی ڕادەی کاریگەری ئێمە لە ڕابەرە چینایەتییەکان و ڕادەی کاریگەری ئێمە لە بزووتنەوەی کرێکاریدا بە مانا تایبەتەکەی ڕابەرایەتییەکەی. ئەمەش بابەتی گرنگی ڕێکخراوەیی لە ناخی خۆیدا هەیە: پرسی ڕێکخستنی کۆمۆنیستی و جەماوەری چینی کرێکار و پشت بەستن بە بزووتنەوەی کۆمۆنیستی بە پێشەنگی ڕێکخراوی پرۆلیتاریا.

وە لە کۆتاییدا پێویستە ئێمە بەرپرسیار بین لە شۆڕش لەسەر بنەمای ئەم بەرنامەیە. ئێمە پێمان وایە بەرنامەی لانیکەم، یان بەشی لانی کەمی بەرنامە، دەتوانێت بنەمایەک بێت بۆ ڕێکخستنی ئەو ئۆردوگا شۆڕشگێڕانەی دیموکراسی لە کۆمەڵگادا کە پێویستە جێگەی کۆماری ئیسلامی بگرێتەوە. هەموو ئەو هەاوڕێ و دۆستانەی کە پێشتر قسەیان کرد، ئاماژەیان بەوە کرد کە پێویستە بەدیلێک لە بەردەم کۆماری ئیسلامی دابنرێت. ئەیش دەبێ دیموکراسییەکی شۆڕشگێڕانە بێت. وە ئەم دیموکراسییە شۆڕشگێڕەی ئەمڕۆ لانیکەم ئاڵای خۆی لە بەرنامەی لانیکەمی ئێمەدا بدۆزێتەوە. بەهەمان ڕادە کەئێمە لە ڕووی بەرنامەییەوە سەربەخۆ دەبین، بە هەمان ڕادەش دەتوانین بگەینە جەماوەری ناپرۆلیتاری. ئەمڕۆ کە بە ڕوونی لەسەر پێی خۆمان وەستاوین، بەرنامەکەمان و بناغەکانی سەربەخۆیی شوناسمان ڕوونە، دەتوانین بە هێزێکی زیاترەوە بانگەوازی جەماوەری ناپرۆلیتاری بۆ لای خۆمان بکەین، و دیموکراتە شۆڕشگێڕەکان کۆبکەینەوە، بەبێ ئەوەی لەخەمی گەشەی لادانی وردە بۆرژوازی بیین - لە ڕیزەکانماندا. پێویستە ئۆردوگای دیموکراسی شۆڕشگێڕانە لە دەوری داخوازییەکانی کۆماری شۆڕشگێڕ و خاڵە سەرەکییەکانی بەرنامەی لانیکەم ڕێکبخەین. وە ئەم بەرنامەیە ئامرازێکیشە بۆ ئەم کارە.

لێرەدا کورتی بکەمەوە دیارە بۆچی ئەم ئاڕاستەی دووهەمە، بەرەو بزووتنەوەی کۆمۆنیستی و مەسەلە گشتییەکانی شۆڕشی ئێران، لە لایەن کۆمەڵەوە پێویستە. چونکە کۆمەڵە گرنگترین و متمانەپێکراوترین هێزی کۆمۆنیستییە لە وڵات و لە چاوی جەماوەردا. تاکە ڕێکخراوی کۆمۆنیستییە کە بنکەیەکی جەماوەری هەیە. خاوەنی ئەزمونێکی زۆرە و ئیعتبارێکی زۆری هەیە لای خەڵکی زەحمەتکێشی ئەم وڵاتە، دووەمیش پێمان وایە بوونی کۆمەڵە بۆ پێشخستنی ئەم بەرنامەیە زۆر پێویستە. کۆمەڵە ناتوانێت چالاکترین توخم بێت لە پێشخستنی ئەم بەرنامەیەدا. بەبێ کۆمەڵە و تەنانەت لە حاڵەتی بەشدارییەکی بچووکیشدا بە کۆمەڵە، بە دڵنیاییەوە گەیشتن بەو شتەی کە من وتم، لەڕادەبەدەر قورسە.

پێویستە لەسەر ڕوانگەی کاری بزووتنەوەی کۆمۆنیستی چەند وشەیەک بڵێین. بە بۆچوونی ئێمە سەرەڕای ئەم فشار و سەرکوت و خنکاندنەی کە ئێستا لە ئێراندا حوکم دەکات؛ سەرەڕای ئەوەی کە هەموو ڕۆژێک باشترین هاوڕێکانمان، هاوڕێیانی هەموومان، دەگیرێن و زیندانی دەکرێن و لە سێدارە دەدرێن و دوور دەخرێنەوە لە خەباتی شۆڕشگێڕانەی چالاک، دیدگای بزووتنەوەی کۆمۆنیستی زۆر ئەرێنییە. ڕاستە گورزی زۆر لە هێزە سیاسییەکانی دەرەوەی کوردستان بە تایبەت لە هێزە کۆمۆنیستەکان دراوە. بەڕاستی کاتێکی تاریکە. بەڵام مانەوەی هێزە کۆمۆنیستەکان لەم سەردەمەدا و درێژەدان بە خەباتیان بەڵگەی مانەوەی شۆڕشەکەمان و مانەوە و ئاسۆی بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێمەیە. ئێمە پێمان وایە دیدگای بزووتنەوەی کۆمۆنیستی گەشاوە. نەک بەو مانایەی کە بەختەوەری لە بورجەکەماندا نووسراوە و بە دڵنیاییەوە سەرکەوتوو دەبین، بەڵکو بەو مانایە کە زەمینە ئامادەیە بۆ سەرکەوتنەکانمان، و تەنانەت کەرەستەی پێویست بۆ زانینی ڕێگاکەمان، بۆ پێناسەکردنی هەنگاوەکانمان، بۆ ڕاستکردنەوەی ڕێکخستن و ستایلی کارەکانمان و با بچینە پێشەوە، ئەمانە هەمووی بەردەستن. بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێران بە قۆناغێکی سەختدا تێدەپەڕێت. بەڵام ئەمە قۆناغێکی سەختی خەباتە، نەک سەردەمی وێرانکاری، نەک سەردەمی پاشەکشە، نەک سەردەمی شکست. قۆناغێکی سەختی خەبات. خەبات جگە لەمە هیچی تر نییە. ڕووبەڕووبوونەوەی کێشەکانی هەر قۆناغێک و چارەسەرکردنی کێشەکانی هەمان قۆناغ. پێموانییە بتوانرێت بگوترێ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێمە چەقبەستووە، لاواز دەبێت، تەواو پێچەوانەکەیە. بەهێزتر بووە و سێیەمین کۆنگرەی کۆمەڵە، بەرنامەی هاوبەش و ڕێکوپێکی کۆبوونەوەکانی کۆنگرە، بەڵگەیە لەسەر ئەوەی کە ئێمە بەرەو پێشەوە چووین. ئەگەر پۆلیسی سیاسی و ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی دە هێندە زیاتر لێمان بدات، ئەمڕۆ تۆوی ئەو حیزبە دەچێنرێت. ئەمەش گەڕانەوەی نییە و بە بڕوای من ئەم ڕوانگەیە کاری هەموومان ڕوون دەکاتەوە.

باسمان لە سەرکەوتنی کۆنگرە کرد ئەگەر دوو هەڵوێستی بنەڕەتی وەربگرێت. بەڵام بەبێ گوێدانە ئەمانە، بەهەر حاڵ شتێک ڕوونە و ئێمە هەمیشە ئەمەمان وتووە. تا ئێستا کۆمەڵە وەک ڕێکخراوێک دەستکەوتێکی گەورەیە بۆ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێران. نەک تەنها لەبەر ئەوەی ڕێکخراوێکی گەورەیە، بەڵکو لەبەر ئەوەی بنکەی جەماوەری خۆی و کاریگەری و متمانەی خۆی تا دەتوانێت بە شێوەیەکی لینینیستی بەدەستهێناوە. چونکە پشتی بە ڕەخنەگرتن لە خودی لینینەوە بەستبوو، چونکە دوور بوو لە سکتاریزم، چونکە بە تێکەڵ بە هەلپەرستی ڕێکخراوەیی نەبووە، چونکە پێشەنگ بوو لە پشت بەستن بە جەماوەر و لە هەمان کاتدا هەوڵی دەدا پشت بە نەریتی بەلشەفییەکان ببەستێت، لە بزووتنەوەیەکی جەماوەریدا. ئەو پێشەنگ بوو. ئێمە لە بەرنامەکەی خۆماندا و لەبەرنامە هاوبەشەکەماندا بەراییەکمان هەیە،کە تێیدا دەوترێت ئێمەی کۆمۆنیست پیلانگێڕی ناکەین،ئێمە پشت بە چین دەبەستین و شێوازی جۆراوجۆری خەباتی چینایەتی ڕێکدەخەین. ئێمە پێمان وایە چینی کرێکار خۆی ڕزگار دەکات. ئەمە ڕۆحی کۆمۆنیزمە. بەڕای من کۆمەڵە لەو ڕۆحە دوور نییە و ئەگەر ئومێدمان بە کۆمەڵە و کۆنگرەی سێهەم هەبێت، ئەوە نەک هەر لەبەر دۆخی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە لە کوردستان، بەڵکو لەبەر ئەوەی کۆمەڵە هێمایەکی کردەیی و واقیعییە بۆ ڕێبازێک کە لە ئاستی تیۆریدا سێ ساڵە لەبەرانبەر تڵپە هزری شێوە کارە پلانگێڕیەکان و سکتاریستی وردە بۆرژوازیدا بانگەشەمان بۆکردووە. ڕاستگۆیی شۆڕشگێڕانە هەر ئەمەیە. بۆ گەڕان بەدوای میتۆدەکانی لینین لە هەموو بوارەکانی خەباتدا، لە تیۆریەوە تا ڕێکخراوەکان و هەنگاو بە هەنگاو بەدەستهێناوە.

کەواتە کۆمەڵە تا ئێستا دەستکەوتێکە و ئەگەر ئومێدمان بە کۆنگرەی سێهەم بێت، ئەوە لەبەر ئەوەیە کە کۆنگرەی تەشکیلاتی سێیەم بەم شێوەیە و دەتوانێت لەسەر ئەو بنەمایە دەستکەوتی نوێ بنیات بنێت. ئێمە دەمانەوێت دەستکەوتەکانی کمەڵە بۆ بزووتنەوەی کۆمۆنیستی ئێران درێژ بکرێتەوە. کۆمەڵە تا ئێستا ڕێکخراوێکی وا بووە و ئەگەر دوای ئەمە نەبێت، گرنگی ئەم قۆناغەی کەم ناکاتەوە. تەنیا سەرزەنشتێکمان بۆ زیاد دەکات کە دوای ئەم سەد ساڵە، دوای ئەم دەستکەوتانە لە شێوازی مامەڵەکردنی لینین لەگەڵ خەباتدا، نەمانتوانی حیزبێک دابمەزرێنین کە لە ئاستێکی بەرفراواندا سوود لەم دەستکەوتانە وەربگرێت و جارێکی دیکە مێژووی بەلشەفیزم لە ئێراندا زیندو بکەنەوە.

هاوڕێیان!

جارێکی تر بەناوی سەرجەم هاوڕێیانی ڕێکخراوەکەمانەوە سڵاوتان بۆ دەنێرم و هیوای سەرکەوتن بۆ کۆنگرە کەتان دەخوازم.

* * *

ئەم وتارە لە زنجیرە بەڵگەنامە نهێنیەکانی کۆنگرەی سێهەمی سازمانی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستان (کوملە) لە ژێر ناوی "دەقی وتاری نوێنەری یەکێتی خەباتگێڕانی کۆمۆنیست لە کۆبوونەوەی دەستپێکی" لە مانگی ئوردیبەهێشتی ساڵی ١٣٦١دا بەشێوەی ناوخۆیی بڵاوکراوەتەوە .

وەرگێرانی کاوە عومەر

Kurdish translation: Kawa Omer
hekmat.public-archive.net #0430ku.html